Hãy nhận rõ phía chữ ký và lời hứa của Trung Quốc

Ngày 21-6 vừa qua, trong Tuyên bố chung Việt-Trung mà Chủ tịch nước Trương Tấn Sang ký với ông Tập Cận Bình, có câu rất “sang sảng”, rằng: “Hai bên đã nhìn lại quá trình phát triển quan hệ Việt-Trung, nhất trí cho rằng tình hữu nghị Việt-Trung là tài sản chung quý báu của nhân dân hai nước, khẳng định sẽ tuân theo các nhận thức chung quan trọng mà Lãnh đạo hai nước đã đạt được trong những năm qua về phát triển quan hệ hữu nghị Việt-Trung, tiếp tục kiên trì phương châm “láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện, ổn định lâu dài, hướng tới tương lai” và tinh thần “láng giềng tốt, bạn bè tốt, đồng chí tốt, đối tác tốt”…

Người ta thấy phía Trung Quốc xen lồng quyền lợi và bộc lộ mưu đồ tham vong bành trướng rất rõ, qua diễn đạt câu chữ: “tình hữu nghị Việt-Trung là tài sản chung quý báu”. Câu này khiến dư luận ngỡ ngàng: Tình hữu nghị sao lại biến thành tài sản? Không biết khi đặt bút ký, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang có để ý đến những chỗ “gài bẫy chữ nghĩa” của Trung Quốc hay không?
Ai cũng còn nhớ, trong Tuyên bố chung ngày 15/10/2011 mà TBT Nguyễn Phú Trọng đã ky svới ông Hồ Cẩm Đào tại Bắc Kinh có điểm 5:  “Hai bên đã trao đổi ý kiến chân thành, thẳng thắn về vấn đề trên biển; nhấn mạnh ý chí và quyết tâm chính trị thông qua đàm phán và hiệp thương hữu nghị để giải quyết tranh chấp, giữ gìn hòa bình, ổn định tại Biển Đông; cho rằng điều này phù hợp với lợi ích căn bản của hai nước và nguyện vọng chung của nhân dân hai nước, có lợi cho hòa bình, hợp tác và phát triển tại khu vực.Lãnh đạo hai Đảng, hai nước sẽ duy trì trao đổi và đối thoại thường xuyên về vấn đề trên biển giữa Việt Nam và Trung Quốc, từ tầm cao chính trị và chiến lược, kịp thời chỉ đạo xử lý và giải quyết thỏa đáng vấn đề trên biển”...

Chì hơn 4 tháng sau, chính trang web của Đài phát thanh Quốc tế Trung Quốc – CRI đưa tin: Ngày 31/3-2012 trước thềm Hội nghị thường niên Diễn đàn châu Á Bác Ngao, tổ chức ở Hải Nam, Phó Thủ tưởng Trung Quốc, ông  Lý Khắc Cường, đã có cuộc hội kiến với Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải, Đại diện Chính phủ Việt Nam tham dự hội nghị. Hai ông có bàn thảo về các vấn đề tranh chấp trên Biển Đông được đưa vào nghị trình Hội đàm Trung - Việt tại hội nghị này. Trong cuộc hội kiến, ông Lý Khắc Cường đã kêu gọi Việt Nam "xử lý ổn thoả" tranh chấp giữa hai nước trên Biển Đông mà Bắc Kinh gọi là Nam Hải. Ông Lý Khắc Cường nói: "Trung-Việt xử lý ổn thoả vấn đề Nam Hải, giữ gìn quan hệ hai nước phát triển lành mạnh ổn định" (!?).

Ký Tuyên bố chung là vậy, hội đàm nói ngon hứa ngọt là vậy, nhưng nhìn lại năm 2012 là năm mà Trung Quốc quậy Biển Đông thuộc chủ quyền của Việt Nam nhiều nhất, trắng trợn nhất. Điển hình như đánh đắm, bắt tàu, bắt ngư dân Việt Nam đang hành nghề trên vùng biển chủ quyền, nhiêu fnhất là ngư dân các tình ven biển Nam Trung bộ, tiếp tục cắt cáp thăm dò địa chấn, mời thầu 9 lô mỏ dầu của Việt Nam, xua trên 23.000 tàu cs hùng hổ chiến dịch vét hải sản Biển Đông, tập trận bắn đạn thật ở vùng biển Trường Sa, thường xuyên cho tàu ngư chính, tàu hải giám xâm phạm vùng biển thuộc chủ quyền lãnh hải của Việt Nam…Và, gần đây nhất (Tuyên bố chung chưa ráo mực), tàu hải quân Trung Quốc đã đâm thẳng vào tàu cá của ngư dân Việt Nam, gây nhiều thiệt hại, làm nhục  quốc thể Việt Nam bằng cách trắng trợn chặt cờ Tổ quốc trên tàu ngư dân Quảng Ngãi ném xuống biển…

Dư luận dạo đó đã cho rằng: Nếu như ông Cường nói về việc giải quyết “ổn thỏa”, để được yên lành trên biển Đông, thì đó chính là nguyện vọng thiết tha của nhân dân Việt Nam. Là người dân của nước Việt không may mắn bị chiến tranh xâm lược cả mấy nghìn năm nay, chưa hết sự lăm le liên tục “truyền kiếp, nối đời” đánh chiếm để đô hộ của các triều phong kiến Trung Quốc (giặc phương Bắc), lại đến giặc phương Tây (Pháp, Mỹ và nhiều nước đồng minh), cho đến tận năm 1975 mới giành được độc lập, thống nhất đất nước. Thế nhưng, dù cho dạo đó tại Lễ kỷ niệm mừng toàn thắng, có lẽ  do niềm vui “dâng trào” quá đỗi,  cố Tổng bí thư Lê Duẩn đã tuyên bố hơi bị chủ quan rằng: “Đất nước ta từ đây vĩnh viễn sạch bóng quân xâm lược” (!?). Ngờ đâu, ngay sau đó VN lại phải đối phó quyết liệt và gay gắt với chiến tranh biên giới Tây Nam và chiến tranh biên giới phía Bắc (mà truy nguyên cả hai cuộc chiến này đều do chủ mưu Trung Quốc gây nên.

Nhắc lại lời Phó thủ tướng TQ Lý Khắc Cường, rằng: “Trung-Việt xử lý ổn thoả vấn đề Nam Hải, giữ gìn quan hệ hai nước phát triển lành mạnh ổn định".  Nói ra được điều đó là cần thiết và đúng đấy, có thể đây cũng là động cơ xây dựng để quan hệ hai nước tốt đẹp hơn nữa. Nhưng, vì TQ đã nhiều lần nói mà không làm, hoặc nói thì hay, tưởng ngon, mà làm ngược lại.

Những con bài ngoại giao theo công thức: “khẩu khí tùy cơ hóa xuất” theo bài bản TQ đã được ông Lý Khắc Cường vận dụng trong buổi hội kiến với ông Hoàng Trung Hải. Thực ra, cả thế giới đều biết, “ổn thỏa” trên biển Đông hay không là do chính phía Trung Quốc chứ có do ai khác mà ông Cường phải “đá quả bóng” trách nhiệm sang phía VN như vậy? Đó cùng là cái lối “đánh bùn sang ao” chứ nào có hay hớm gì. Sự mất “ổn thỏa” là do phía Trung Quốc thường xuyên, đủ trò quấy rối trên biển Đông trong hơn mấy thập kỷ qua đã gây ra. Muốn trời yên biến lặng, ai lại muốn “biển Đông liên tục dậy sóng” như hàng mấy chục năm qua?

Thời gian qua, mặc dù trong tâm tư vẫn chưa dễ quên được cái khứ đau thương gần nhất là chiến tranh biên giới Tây Nam do Pôn Pốt, đệ tử trung thành của TQ gây ra, rồi lại phải nhận “bài học” của TQ “dạy” ở biên giới phía Bắc, VN cũng xác định quan điểm “khép lại quá khứ, vươn tới tương lai”, không chấp nữa, tiếp tục bắt tay hữu nghị, "hảo hảo" trên cơ sở “16 chữ vàng” và quan hệ “4 tốt”. Thế nhưng, dù vậy cũng đâu có dễ mà được yên bề làm ăn với siêu cường bá chủ?

Để giữ lời hứa giữa hai bên qua các hội đàm song phương, Việt Nam đã buộc phải ngăn chặn biểu tình, một cuộc biểu tình không chống chính phủ nước mình mà là phát xuất từ lòng yêu nước, yêu cầu Trung Quốc đừng đụng đến VN, để nhân dân VN còn kịp thở sau các cuộc chiến tranh “nối đời ra trận”, muốn được yên lành làm ăn,  xây dựng lại tổ quốc. Mà cũng vì sự “hạ cố bất đắc dĩ” khi đã hứa làm tốt “16 chữ vàng” VN đã bắt công dân của mình chịu “khổ chục  kế” vì nghĩa lớn. Nói ra thế, nhưng đau lắm chứ. Vì muốn nhịn nhường mong may ra sớm được yên chuyện, giữ hòa khí, tránh xung đột lớn, nhất là xung đột chiến tranh chẳng hay ho gì mà hai bên ai cùng thiệt hại, VN đã phải”xuống nước” như thế, còn đòi hỏi gì nữa? Dân mình vì yêu nước, vì bức xúc, vì thấy mới giành được độc lập dân tộc mà lại có kẻ lăm le giật đi, phải tỏ thái độ quyết liệt là đương nhiên. Ngăn chặn biểu tình, phải "tỏ ra sự cương quyết" như vậy là vi phạm dân chủ. Bắt giam người biểu tình, biết là vi phạm nhân quyền đấy, nhưng cũng vì chỉ mong được sự “ổn thỏa” mà thôi. Tại sao TQ không nhận ra điều đó. Còn muốn “ổn thỏa” kiểu gì? Không ‘thỏa” sao “ổn “được?

Vì những lẽ trên, ông Phó Thủ tướng Lý Khắc Cường đừng lo, Việt Nam đã có quá nhiều nỗ lực để thể theo sở nguyện của ông: "Trung-Việt xử lý ổn thoả vấn đề Nam Hải”. Ổn thỏa được ư? Sẽ có an ninh thật sự trên Biển Đông ư? Rất mong ở “thiện ý” và những thể hiện cho chuẩn xác từ lời nói đến việc làm của phía Trung Quốc. Chỉ sợ rằng ông Cường chỉ nói để thăm dò và đối phó tình huống thôi, sau đó, khi đạt được ý định trước mắt rồi lại quên luôn hoặc cố tình làm trái ngược.
           Không biết Đảng và Nhà nước ta tính toán cách gì mà Tuyên bố chung do TBT ký hồi tháng 10-2011, chưa xem xét thực hiện được gì; chỉ 1 năm 8 tháng sau lại cũng Tuyên bố chung...Cho nên, dù có ký biết bao Tuyên bố chung, có biết bao hội kiến, hội đàm, đủ thứ động tác, hình thái ngoại giao,… điều không nên quên rằng cần nhận diện cho rõ: “Tri nhân tri diện bất tri tâm / Họa hổ họa bì nan họa cốt”.

Blog Bùi Văn Bồng