Dưới đây là danh sách 10 quốc gia nguy hiểm nhất đối với các phóng viên,
nhà báo theo xếp hạng của Ủy ban Bảo vệ Nhà báo (CPJ= Committee to
Project Journalists). Tuy nhiên, với những trường hợp phóng viên, nhà
báo bị sát hại vì lý do cá nhân hoặc không rõ ràng, CPJ không tính vào
danh sách này.
10. MexicoTổng số các vụ sát hại phóng viên, nhà báo từ năm 1992: 28 vụ.
89% các nhà báo bị sát hại ở Mexico kể từ năm 1992 đến nay chủ yếu là do các tập đoàn tội phạm liên quan đến ma túy và các băng nhóm xã hội đen gây ra. Tuy nhiên, hầu hết những kẻ giết người lại không bị trừng phạt. Nguyên nhân một phần xuất phát từ sự thất bại của Chính phủ Mexico trong cuộc chiến tranh ma túy ở nước này.
Mexico nổi tiếng với các vụ giết người liên quan đến các băng đảng tội phạm ma túy.
Một trong số các nạn nhân là nhiếp ảnh gia báo chí trẻ tuổi tên là Luis Emanuel Ruiz Carrillo, làm việc cho tờ La Prensa. Anh bị bắt cóc cùng một người anh em họ tên là Juan Gomez Melendez và người dẫn chương trình truyền hình được yêu thích ở Mexico Jose Luis Cerds Melendez. Cả ba người sau đó được tìm thấy đã chết do các vết thương ở đầu. Cạnh đó, có một dòng chữ được sơn nổi bật lên tường: “Hậu quả của việc không chịu hợp tác với Zetas”. Zetas là một tổ chức tội phạm ma túy lớn, hoạt động ngoài vòng pháp luật ở Mexico.
Khi bị sát hại, nhiếp ảnh gia trẻ tuổi Ruiz mới 21 tuổi, vẫn còn học đại học và vừa chiến thắng một giải thưởng báo chí lớn vào năm trước đó. Anh vừa được nhận vào làm việc cho tờ La Prensa cách đó 8 tháng.
9. Ấn Độ
Tổng số vụ sát hại phóng viên, nhà báo từ năm 1992: 28 vụ
Gần một nửa các vụ sát hại phóng viên, nhà báo ở Ấn Độ từ năm 1992 đến nay là do các nhóm và các đảng phái chính trị nổi lên ở nước này bởi tình trạng xung đột sắc tộc và bạo loạn ở Kashmir gây ra.
Tuy nhiên, hầu hết những kẻ cướp đi mạng sống của các phóng viên, nhà báo không bị trừng trị với tỷ lệ gần như tuyệt đối: 94%. Nạn nhân bao gồm những người làm việc trong lĩnh vực báo in, phát thanh, truyền hình, thường bị giết hại do bị đánh đập và tra tấn.
Cảnh sát Ấn Độ gần như chịu thua trong các vụ sát hại phóng viên, nhà báo có liên quan đến các thế lực chính trị trong nước.
Ông M. L. Manchanda, Giám đốc một đài phát thanh ở Patiala là một trong số những nạn nhân. Theo Diễn đàn Tưởng niệm các nhà báo tự do, ông Manchanda bị nhóm chiến binh Punjabi Babbar Khalsa sát hại hết sức dã man bằng cách chặt đầu. Đầu của ông Manchanda được tìm thấy ở Patial, còn thân thể của ông bị bỏ lại ở Ambala.
Singh Babbar Gurdial, một trong những hung thủ sát hại ông Manchanda dã man đã bị giết trong một cuộc đụng độ với cảnh sát cùng ngày phát hiện ra thi thể của nạn nhân. Ngoài ra, kẻ đạo diễn vụ bắt cóc, giết người Amrki Singh Kauli Babbar cũng bị phát hiện và bị giết sau đó không lâu.
8. Syria
Tổng số các vụ sát hại phóng viên, nhà báo từ năm 1992: 29 vụ
Đa số phóng viên, nhà báo thiệt mạng là công dân Syria làm việc trong lĩnh vực truyền hình và các phương tiện truyền thông Internet. Hầu hết họ đều thiệt mạng khi đang đấu tranh cho nhân quyền, tự do, công lý và chống lại chiến tranh, áp bức, bạo lực.
Hơn một nửa trong số thủ phạm bị nghi ngờ có dính líu đến quan chức chính phủ, giới quân sự hoặc các nhóm chính trị. Tuy nhiên, phần lớn thủ phạm chưa bị mang ra xét xử do cuộc khủng hoảng chính trị kéo dài ở nước này.
Phóng viên nghiệp dư trẻ tuổi Anas al-Tarsha là một trong số các phóng viên, nhà báo bị sát hại ở Syria.
Anas al-Tarsha, hay còn gọi là "Anas al-Homsi”, là một phóng viên nghiệp dư còn rất trẻ nhưng đã bị sát hại ở thành phố Homs, Syria trong khi đang quay phim về vụ pháo kích quận Qarabees. Trong 3 tuần, thành phố Homs đã bị giày xéo bởi các cuộc đụng độ liên tiếp giữa quân đội Chính phủ Syria và phe đối lập. Trước khi bị sát hại, Al-Tarsha đã quay và đăng tải các đoạn phim cùng các bài viết mô tả tình hình chiến sự trong thành phố lên Youtube và các hãng thông tấn thường cập nhật và dẫn lại thông tin từ phóng viên nghiệp dư này bởi họ không được phép tiếp cận thành phố. Đáng tiếc, sau đó Anas bị giết và là phóng viên thứ 4 bị sát hại trong tuần đó. Lúc đó, anh mới 17 tuổi.
7. Colombia
Tổng số các vụ sát hại phóng viên, nhà báo từ năm 1992: 44 vụ
Các phóng viên, nhà báo bị sát hại ở Colombia chủ yếu làm việc trong lĩnh vực truyền hình, phát thanh hoặc các bình luận viên tại các cơ quan báo in.
Phần lớn các nạn nhân bị giết vì đấu tranh chống tham nhũng, cường quyền, tội phạm và kêu gọi tôn trọng nhân quyền. Hơn một nửa những kẻ tình nghi được cho là có liên quan tới giới chính khách hoặc các quan chức bán quân sự. Do đó, 98% trong số chúng không bị trừng phạt.
Nhà thơ trào phúng chính trị nổi tiếng Jaime Garzon.
Nhà thơ trào phúng nổi tiếng Jaime Garzon là người dẫn chương trình phát thanh buổi sáng ở Bogota và cũng thường xuyên dẫn các bản tin thời sự trên truyền hình là một trong số các nạn nhân bị sát hại. Ông bị bắn chết khi đang lái xe đi làm bởi hai người đàn ông lạ mặt đi trên một chiếc xe máy. Những kẻ giết người đã nhắm bắn vào đầu và ngực của Garzon, không cho nạn nhân của chúng có cơ hội thoát chết.
Trước đó, ông Garzon bị liệt vào danh sách đen của Carlos Castaño, lãnh đạo của tổ chức Lực lượng Tự vệ liên Colombia (AUC), một nhóm bán quân sự cánh hữu khét tiếng. Hơn nữa, một đồng nghiệp của nạn nhân cũng khai báo trước khi bị sát hại một ngày, ông Garzón đã có cuộc gặp với nhóm AUC ngày 14/8/1999. Tuy nhiên, AUC tuyên bố họ không liên quan và không chịu trách nhiệm cho cái chết của ông Garzon. Giữa năm 2.000, Chính phủ Columbia tuyên bố, lãnh đạo của AUC, Castaño là thủ phạm trong vụ sát hại ông Garzón.
6. Pakistan
Tổng số các vụ sát hại phóng viên, nhà báo từ năm 1992: 48 vụ
Nguy hiểm luôn chực chờ các phóng viên theo dõi tin tức ở các khu vực bộ tộc vô chính phủ ở Pakistan. Từ năm 1992 đến nay, có tất cả 48 phóng viên (tất cả đều là nam) đã thiệt mạng. Họ làm việc trong ngành báo in và truyền hình liên quan tới các vấn đề chiến tranh, tội phạm, chính trị và tham nhũng.
Người thân bên di ảnh của phóng viên Hayatullah Khan.
Một trong số các nạn nhân là Hayatullah Khan, một phóng viên tự do ở Miran Shah, Pakistan. Ông bị 5 tay súng bắt cóc tháng 12/2005. Sáu tháng sau đó, thi thể ông được tìm thấy trong tình trạng bị còng tay. Nguyên nhân cái chết của ông là bởi các vết thương do đạn bắn.
Một ngày trước khi bị bắt cóc, phóng viên Khan đã chụp được một bức ảnh về dấu tích của một tên lửa đã bắn trúng một ngôi nhà ở Miran Shah, giết chết thành viên cấp cao của mạng lưới khủng bố al-Qaeda Hamza Rabia. Bức ảnh của phóng viên này được truyền thông châu Âu lấy lại và các mảnh vỡ còn sót lại của tên lửa nhanh chóng được xác định có nguồn gốc từ tên lửa Hellfire. Phát hiện này mâu thuẫn với câu chuyện do Chính phủ Pakistan dựng lên rằng, Rabia chết trong một vụ nổ do tích trữ chất gây nổ trong nhà.
Từ đó, nhiều người khẳng định, Rabia đã bị máy bay Mỹ sát hại và phóng viên Khan chính là người đã phá vỡ câu chuyện mà Chính phủ Pakistan đã dựng lên. Về sau, khi thi thể của Khan được phát hiện, không ít người tuyên bố, chiếc còng đã khóa tay của phóng viên này thuộc về cơ quan tình báo nội địa Pakistan.
Tuy nhiên, giới chức Pakistan bác bỏ các tuyên bố trên đồng thời nhấn mạnh, các cáo buộc chỉ nhằm đổ trách nhiệm lên đầu Chính phủ. Cuối cùng, công tác khám nghiệm tử thi không được tiến hành và Tòa án Tối cao Pakistan lờ luôn việc công bố kết quả điều tra về cái chết của phóng viên Khan.
5. Somalia
Tổng số các vụ sát hại phóng viên từ năm 1992: 48 vụ
Somalia đã liên tục bị Tạp chí Chính sách Đối ngoại liệt vào danh sách các quốc gia có một Chính phủ thất bại và không có cơ sở hạ tầng dân sự. Do vậy, không có gì đáng ngạc nhiên khi phóng viên, nhà báo trong nước lẫn nước ngoài làm việc tại đây không được đảm bảo quyền dân sự và pháp lý đầy đủ.
Trong số các nhà báo bị sát hại năm 1992, 69% là các biên tập viên, phóng viên truyền hình. Tuy nhiên, bất cứ ai làm việc trong ngành báo chí, truyền thông ở Somalia đều có nguy cơ bị sát hại. Hơn một nửa trong tổng số các vụ sát hại bị nghi có liên quan đến các nhóm chính trị. Ngoài ra, nhiều vụ sát hại không thể xác minh được hung thủ. Phần lớn hung thủ đều không bị trừng phạt.
Nhà báo Liban Ali Nur, một trong số các nạn nhân.
Một trong số các nạn nhân là nhà báo Liban Ali Nur. Ông bị giết cùng với 3 nhà báo khác trong vụ đánh bom tự sát tại một quán cà phê ở thành phố lớn nhất của Somalia, Mogadishu. 2 người đàn ông không xác định được danh tính đã đi vào quán cà phê Village lúc 5h chiều và kích hoạt một quả bom, giết chết 14 người và làm bị thương hơn 20 người khác. Một phát ngôn viên của phiến quân Al Shabaab tuyên bố, những người ủng hộ họ có thể đã thực hiện vụ tấn công.
Quán cà phê Village là nơi giới phóng viên, nhà báo ở Mogadishu thường xuyên lui đến. Do đó, nhiều suy đoán cho rằng, họ đã bị nhắm trở thành mục tiêu tấn công từ trước. Phát biểu với điều kiện giấu tên, một nhà báo cho biết: “Nếu kẻ nào đó âm mưu sát hại nhà báo, thì đây là địa điểm lý tưởng”.
4. Nga
Tổng số các vụ sát hại phóng viên từ năm 1992: 54 vụ
Kể từ năm 1992, tỷ lệ các phóng viên làm việc cho các cơ quan báo chí, truyền thông ở Nga bị giết hại tăng lên 70%. Lý do khiến họ bị sát hại xuất phát từ nhiều nguyên nhân như liên quan đến tham nhũng, chính trị, kinh tế, xung đột cũng như tội phạm.
Điều đáng ngại là, nhóm thủ phạm "vô danh" lại dẫn đầu bảng xếp hạng những kẻ bị tình nghi. 91% hung thủ sát hại nhà báo Nga đã không bị trừng phạt.
Người thân đau đớn bên di hài của nữ phóng viên Novaya Gazeta.
Anastasiya Baburova là một phóng viên tự do của Novaya Gazeta, một tờ báo có tiếng ở Moscow. Cô bị bắn và qua đời trên một con phố gần điện Kremlin vào hồi 3h chiều ngày 19/1/2009. Hai kẻ theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan Nikita Tikhonov và Yevgeniya Khasis đã áp sát Anastasiya từ phía sau và nhắm bắn vào sau đầu cô khi nữ phóng viên đang đi bộ cùng với luật sư Stanislav Markelov. Luật sư Markelov cũng bị bắn chết ngay sau đó. Trước đó, nữ phóng viên xấu số hoạt động tích cực trong lĩnh vực nhân quyền.
Tháng 10/2009, những kẻ giết người bị bắt và bị kết án. Báo Novaya Gazeta đánh giá cao phán quyết của tòa án. Tuy nhiên, sau cái chết của nữ phóng viên, báo này tích cực kêu gọi các cơ quan thực thi luật pháp Nga phải đẩy mạnh điều tra và trừng phạt tất cả những tên tội phạm loại này.
3. Alderia
Tổng số các vụ sát hại phóng viên từ năm 1992: 60 vụ
Kể từ năm 1992 đến nay có tổng cộng 60 phóng viên, nhà báo tại Alderia đã bị sát hại. Trong đó, ¾ trong số họ bị sát hại bởi “những kẻ giết người vô danh”. Do đó, phần lớn bọn tội phạm đã không bị trừng phạt.
Nguyên nhân khiến các phóng viên bị sát hại rất đa dạng. Tuy nhiên, điều đáng chú ý hơn cả là 17% các vụ giết người có liên quan đến văn hóa, tín ngưỡng. Các nạn nhân cũng hoạt động trong nhiều lĩnh vực từ phóng viên cho tới quay phim, nhà xuất bản, chủ bút của một tờ báo.
Hiện trường vụ đánh bom xe giết hại các phóng viên nhật báo Le Soir d'Algerie.
Các phóng viên Allaoua M'barak, Mohamed Dorbane, và Djamel Derraz làm việc cho tờ nhật báo Le Soir d'Algerie. Họ bị giết ở Thủ đô Algiers, khi một quả bom xe phát nổ bên ngoài tòa nhà tờ báo đặt trụ sở. Ngoài ra, 3 nhật báo khác cũng có văn phòng trong cùng tòa nhà và vụ đánh bom xe đã giết hại ít nhất 15 người khác. Chính quyền thành phố đã đổ trách nhiệm cho các chiến binh Hồi giáo.
2. Philippines
Tổng số các vụ sát hại phóng viên từ năm 1992: 73 vụ
Con số này có thể khiến nhiều người sốc. Tất cả các phóng viên, nhà báo bị sát hại ở Philippines đều vì đấu tranh chống lại tham nhũng, tội phạm hoặc các vấn đề chính trị khác. Gần một nửa trong số các nạn nhân từng bị giam cầm và tra tấn. 69% tội phạm bị nghi ngờ có liên quan quan đến quan chức Chính phủ. Do đó, 90% trong số chúng không bị trừng phạt thích đáng. Chỉ có 1% tội phạm phải chịu phán quyết công bằng cho tội ác của chúng.
Người thân đau đớn trước sự gia đi của phát thanh viên Romeo Ole.
Phát thanh viên Romeo Olea bị giết ở thành phố Iriga của Philippines ngày 13/6/2011. Vụ sát hại ông Romeo được cho là để trả đũa cho loạt bài bình luận chính trị nhằm vào một phe cánh chính trị trong cuộc bầu cử tháng 5/2010 của Philippines.
Trước đó, ông Romeo đã nhận được nhiều lời đe dọa ám sát. Bà Raquel, vợ ông quá sợ hãi đã cầu xin chồng đừng viết gì dính dáng đến những kẻ đã đe dọa gia đình họ nữa. Tuy nhiên, ông Romeo kiên quyết nói với vợ rằng, nếu mình không tiếp tục vạch trần sự thật thì sẽ không có ai khác làm điều đó. Do đó, ông đã chiến đấu đến hơi thở cuối cùng.
Thị trưởng thành phố Iriga Madelaine Alfelor Gazmen đã lên án vụ giết người nhưng cũng cảnh báo các phương tiện truyền thông địa phương không đưa ra bất cứ phán đoán nào.
Ông Romeo ra đi để lại một vợ và 2 con thơ. Cho đến nay vụ án vẫn chưa được giải quyết.
1. Iraq
Tổng số các vụ sát hại phóng viên từ năm 1992:151 vụ
Với một cuộc chiến tranh vẫn đang diễn ra, các mối đe dọa khủng bố diễn ra từng giờ, từng ngày, nạn tham nhũng hoành hành tràn lan, Iraq dẫn đầu thế giới về độ nguy hiểm dành cho các phóng viên, nhà báo. Kể từ năm 1992 đến nay, chiến trường nguy hiểm chết người này đã cướp đi sinh mạng của 151 phóng viên. Trong đó, các phóng viên truyền hình chiếm đa số. 83% các vụ giết người có dính líu đến các nhóm, đảng phái chính trị và do chiến tranh, loạn lạc nên những kẻ tội phạm vẫn chưa bị trừng trị.
Chiếc máy ảnh nhuốm máu của phóng viên Adnan al-Safi.
Trong năm 2007, một tay súng bắn tỉa trên mái nhà đã sát hại phóng viên Adnan al-Safi, làm việc cho kênh truyền hình vệ tinh Al Anwar có trụ sở ở Kuwait. Kênh này chuyên đề cập đến các vấn đề Hồi giáo và văn hóa đại chúng.
Khi bị sát hại, phóng viên al-Safi vừa hết ngày làm việc và đang đón xe bus về nhà. Các đồng nghiệp của phóng viên này cho rằng, ông rõ ràng là mục tiêu duy nhất vì không người qua đường nào bị thương trong vụ tấn công. Phóng viên al-Safi ra đi để lại một vợ và 3 con.
No comments:
Post a Comment