Syria: Lực lượng Assad bị đánh bại tại Raqqa, bị phục kích tại Iraq

Phe nổi dậy dường như chiếm được thành phố Raqqa ở miền bắc, một trong những thắng lợi lớn nhất trong hai năm nổi dậy chống Tổng thống Bashar al-Assad.

Chính phủ Syria bị một đòn nặng nữa hôm thứ Hai khi những phần tử chủ chiến al-Qaida giết chết 48 nhân viên an ninh Syria bên trong Iraq, khi những người Syria này vượt qua một cửa khẩu biên giới để trở về nước.

Tại Raqqa, các nhà hoạt động công bố một video trên Internet cho thấy cư dân chào mừng thắng lợi của phe nổi dậy vào ngày thứ Hai, xé một bích chương có hình ông Assad tại một quảng trường trung tâm và kéo đổ pho tượng người tiền nhiệm và là cha của ông là Hafez al-Assad.

Các nhà hoạt động nói một số binh sĩ chính phủ vẫn còn cố thủ trong một khu quân sự trong thành phố. Phe nổi dậy đa số là người Sunni chống lại 12 năm cai trị của cộng đồng thiểu số Hồi giáo Alawi của ông Assad, trong nhiều tuần lễ qua đã nỗ lực đẩy lực lượng của Tổng thống Syria ra khỏi khu vực Raqqa nơi đa số người Sunni cư ngụ.

Sự kiện quan trọng của cuộc  nổi dậy

Nếu phe nổi dậy chiếm Raqqa được các nguồn tin độc lập xác nhận, thì việc này đánh dấu lần đầu tiên thủ phủ một tỉnh Syria rơi vào tay đối lập. Phe nổi dậy Syria cũng chiếm giữ một phần hai thành phố chính Aleppo và Homs, và một số vùng ngoại ô của Damascus.

Quan sát viên về Syria của trường đại học Oklahoma Joshua Landis nói Raqqa quan trọng về mặt chiến lược vì nằm trên xa lộ đi đến những thị trấn chính miền đông bắc như Qamishli, Hasakah và Deir el-Zour.

Ông Landis tác giả trang blog Bình luận về Syria (joshualandis.com) nói Raqqa cũng gần một vùng sản xuất dầu quan trọng và là một trung tâm nông ngiệp vì kế cận Hồ Assad và Sông Euphrates.

Ông Landis nói “Đây là vùng của người Sunni trong những năm qua trung thành với đảng Baath của Tổng thống Assad. Tuy nhiên Raqqa rất nghèo và cuộc sống dưới mức bình thường. Thành phố này không được chính phủ giúp đỡ nhiều. Thành phố hy vọng việc xây dựng đập Assad dọc theo sông Euphrates sẽ mang  nhiều thủy lợi, đất nông nghiệp mới và sự giàu có. Nhưng không việc nào có kết quả ”

Kháng cự của chính phủ

Dù bị đẩy lui tại Raqqa, những chiến binh thân Assad vẫn kiểm soát trung tâm Damascus, trung tâm quyền lực của ông, và những phần đất khác nằm về phía tây Syria với số đông người sắc tộc Alawites của Tổng thống cư ngụ.

Ông Landis nói quân đội của ông Assad đang củng cố việc kiểm soát những vùng này:

“Quân đội Syria đang tấn công chung quanh Homs, thành phố miền trung Syria và phía bắc Latakia. Syria cũng đang củng cố những khu vực kiểm soát, đặc biệt chung quanh vùng núi Alawite và những xa lộ từ Damascus đến Homs và phía tây. Tuy nhiên quân đội Syria phải từ bỏ nhiều lãnh thổ chung quanh Aleppo và phía đông.”

Trong một video nghiệp dư khác được dưa lên Internet hôm thứ Hai, phe nổi dậy tại Homs dường như chống trả lại cuộc tấn công của chính phủ trong khi những tay súng đối lập ở vùng ngoại ô phía tây Aleppo tuyên bố chiếm được một trường cảnh sát.

Tranh chấp lan rộng

Hàng chục nhân viên an ninh Syria vào Iraq trong tuần trước bị phục kích khi nhà cầm quyền Iraq hộ tống những người này trở về lại Syria. Các giới chức Iraq nói vụ tấn công này làm  48 người Syria và ít nhất 7 người Iraq thiệt mạng và cho rằng việc này do các phần tử chủ chiến al-Qaida người Sunni gây ra.

Các phần tử trung thành với Tổng thống Assad đã vượt biên giới sang Iraq qua cửa khẩu Yaarabiya  ở phía bắc để tránh các cuộc tấn công của phe nổi dậy. Lực lượng an ninh Iraq chở những người này đến cửa khẩu al-Walid ở miền nam và cuộc phục kích xảy ra tại tỉnh Anbar của Iraq.

Chính phủ Iraq do phe Shia cầm đầu đã công khai từ chối không đứng về phía nào trong cuộc nội chiến Syria. Baghdad nói việc cho các lực lượng thân Assad vào Iraq chỉ là một cử chỉ nhân đạo mà thôi và cảnh báo tất cả các bên tại Syria đừng mang tranh chấp của họ vào Iraq.

Đồng minh Hồi Giáo  

Ông Landis nói vụ phục kích này đường như là việc làm của chi nhánh al-Qaida tại Iraq phối hợp với những phần tử chủ chiến người Sunni có trụ sở tại Syria như Jabhat al-Nusra chẳng hạn.

Ông nói “hầu hết những bộ tộc lớn dọc theo biên giới đều có thành viên ở cả hai bên Iraq và Syria. Họ giúp đỡ lẫn nhau bằng vũ khí, họ giúp đỡ lẫn nhau trong những cuộc tấn công vào những thành phần quân đội Syria trong vùng này. Người Sunni Syria đang làm việc với người Sunni Iraq chống lại chính phủ của người Shia tại Iraq và Syria, cả hai là đồng minh với Iran.”

Phái Alawite của Tổng thống Assad là một nhánh của Hồi Giáo Shia. Thủ tướng Shia Nouri al-Maliki của Iraq cảnh báo là phe nổi dậy nắm quyền tại Syria có thể khuyến khích những phần tử chủ chiến người Sunni Iraq nỗ lực làm mất ổn định chính phủ của ông. 

VOA